„Jubel” Lars Saabye Christensen

Kiedy czytałam „Hermana”, pomyślałam sobie, że Lars Saabye Christensen to „mój” autor i że koniecznie muszę poszukać innych jego książek. Nie udało mi wypożyczyć „Półbrata”, który jako nowość jest rozchwytywany przez czytelników, ale nie wyszłam z biblioteki z pustymi rękami – niosłam „Jubla”. Jest to mniej znana i o wiele rzadziej opisywana książka Christensena. Opowiada o pianiście Jonatanie Chwycie, który nagle poczuł chęć, by zmienić otoczenie. Przyjechał więc do nadmorskiej osady na północy Norwegii i zatrudnił się jako hotelowy muzyk. Nie o takiej karierze marzył jako dziecko, ale postanowił robić dobrą minę do złej gry i nie okazywać rozczarowania.

Mocny punkt książki to odtworzenie klimatu małego miasteczka, w którym jest tylko hotel, apteka, kilka sklepów i kościół, a nad wszystkim góruje gmach przetwórni rybnej. Mieszkańcy znają się z widzenia, ale przed kilkunastoma laty podzielili się na dwa obozy: członkowie orkiestry i ich rodziny kontra przyjaciele właściciela hotelu. Od tamtej pory prowadzą ze sobą dziwaczną wojnę i nawet teraz, gdy ma ich odwiedzić król Harald ze swoją małżonką Sonją, nie chcą się pogodzić. Inna zaleta „Jubla” to pokazanie, jak wygląda życie muzyka rozrywkowego. Z książki wynika, że niewesoło. Chwyt ma bardzo dobry słuch, umie odróżnić wybitną muzykę od kiepskiej, ale nikt tego nie docenia. Właściciel hotelu każe mu wkładać biały smoking i grać „Kaczuszki” oraz inne kiczowate przeboje trafiające w gust pijanych gości. A po zakończeniu pracy proponuje mu, by jadł resztki z talerzy klientów.

Powieść nie została napisana z powagą, przeciwnie, autor wplótł w nią wiele elementów czarnego humoru, ale ten humor jest dosyć zwodniczy, gdyż „Jubel” kończy się zaskakująco ponuro. Bohater często wspomina swoje dzieciństwo, matkę, która zmuszała go do noszenia skarpetek o trzy numery za dużych, ojca, który niezbyt się nim interesował, nauczycielkę muzyki. W wielu fragmentach Christensen opisuje dziwaczne wydarzenia, które mogą przerazić i zbrzydzić czytelnika. W książce znajdziemy historię człowieka, który wpadł do wielorybiego brzucha, historię przewoźnika, któremu na żywca odcięto rękę, historię skazanego na śmierć Mitchella Rype, który obmyślił sobie, że jeżeli roztyje się do monstrualnych rozmiarów, nie będzie można go powiesić – i wiele, wiele innych.

„Jubel” ma wiele zalet, a jednak nie zainteresował mnie tak mocno jak „Herman” i właściwie w ogóle nie poruszył. O niepowodzeniach bohatera i dziwactwach mieszkańców osady czytałam z obojętnością. Poza tym odniosłam wrażenie, że autor upchnął do tej powieści za dużo absurdu i że wysilał się na humor, czasami nawet przekraczając granice dobrego smaku. Nie jest to ten Lars Saabye Christensen, którego polubiłam.

Moja ocena: 3/6.