„Przynęta” Ann Cleeves

W odludnym domku położonym na wrzosowiskach Northumbrii przez pewien czas mieszkać będą trzy ekolożki – Rachael, Anna i Grace – zatrudnione przez Agencję Ochrony Środowiska i zobowiązane do dokonania pomiarów terenu, policzenia ptactwa i sprawdzenia, czy w okolicy nie znajduje się coś zasługującego na ochronę, na przykład zagrożone gatunki ssaków. Od wyników tych badań będzie zależała decyzja, czy stara kopalnia zostanie reaktywowana, czy też nie. Jako pierwsza do chatki przyjeżdża Rachael. Korzystając z nieobecności współpracownic, wybiera się do mieszkającej na pobliskiej farmie Belli – i niestety znajduje jej zwłoki. Sąsiadka dopiero co się powiesiła. Ale dlaczego? Czyżby nie wytrzymała ciężaru opieki nad sparaliżowanym mężem? Zdruzgotana Rachael postanawia przyjrzeć się tej sprawie. Tymczasem do chatki przyjeżdżają pozostałe ekolożki, a wkrótce dochodzi do kolejnego nieszczęścia... 

Ann Cleeves poświęciła niemało miejsca na ukazanie prywatnego życia tych trzech bohaterek. Każda z nich ma inny charakter, każda coś ukrywa. Żadna nie ma dzieci ani ukochanego mężczyzny u swojego boku. Rachael niedawno została zdradzona i to podwójnie, bo szef, któremu ufała, przywłaszczył sobie jej badania naukowe i wziął ślub z inną kobietą. Anna ma męża, lecz cóż z tego, skoro to gej. Przed ślubem nie przyznał się do swoich skłonności, a teraz zaniedbuje żonę, zmuszając ją do szukania czułości poza domem. Anna jest ładna i rozmowna, więc nawiązywanie romansów nie sprawia jej problemu. Jej najnowsza zdobycz zajmuje dość wysokie stanowisko, ale niestety ma żonę i dziecko. Trzecia z ekolożek, Grace, niemal się nie odzywa i zachowuje tak nerwowo, że dwie pierwsze czują się nieswojo w jej towarzystwie. Nosi takie samo nazwisko jak najwięksi właściciele ziemscy w tej okolicy, ale nie chce zdradzić, czy jest z nimi spokrewniona.

Potem pojawia się czwarta ważna postać kobieca, a mianowicie policjantka Vera Stanhope. Osóbka ta jest hałaśliwa, opryskliwa, niechlujna, wchodzi do cudzych domów z brudnymi nogami, chwali się swoją skutecznością, mimo że wcale tak skuteczna nie jest – nie rozwiązała na przykład sprawy dwulatka, który zaginął kilka lat temu. Poza tym mieszkanki chaty Beikie traktuje jako powiernice, opowiada im o postępach śledztwa, choć przecież nie powinna tego robić. Skąd może mieć pewność, że są tak niewinne, jak się przedstawiają? A najgorsze jest to, że wykorzystuje żywych ludzi jako przynęty dla mordercy. Być może w kolejnych tomach cyklu Vera sprawia lepsze wrażenie, w pierwszym niestety jawi się jako postać mocno antypatyczna.

Przez całą książkę przewija się motyw ptaków – obok kopalni stoi klatka na wrony, uwięzione ptaki trzymane są w szpitalu dla umysłowo chorych, ojciec Very kradnie jaja zagrożonych gatunków, jastrząb gołębiarz obwiniany jest o porwanie dziecka, poza tym padają nazwy ptaków zamieszkujących Nortumbrię. Autorka bardzo ładnie maluje tło akcji, ciekawie pisze też o pracy ekologów, o uczuciach dziecka wychowywanego w rodzinach zastępczych, o napięciach, jakie powstają wokół sprawy kopalni. Wiadomo – jedni chcą, by została reaktywowana, innych te plany doprowadzają do wściekłości.

Na początku autorka tak dokładnie opisuje życie trzech ekolożek, że czytelnik zapomina, z jakim gatunkiem powieści ma do czynienia. Dopiero mniej więcej w połowie wypływa wątek śledztwa i już nie ma wątpliwości, że „Przynęta” to jednak kryminał. Pisząc tę pierwszą, psychologiczno-obyczajową część autorka niepostrzeżenia wprowadziła mnóstwo postaci, które miały sposobność albo motyw do popełnienia morderstwa. Dzięki takiej konstrukcji pojawia się mnóstwo podejrzanych, wręcz nie wiadomo, kogo podejrzewać najmocniej. Zaletą „Przynęty” jest też niewydumane zakończenie. Podsumowując, Ann Cleeves udało się napisać ciekawy kryminał dla osób, które nie przepadają za opisami brutalności, cenią logiczną zagadkę i solidną warstwę obyczajową.  

Moja ocena: 5/6.

---
Ann Cleeves, „Przynęta”, przeł. Ewa Kowalska, Amber, 2013