„Za kogo ty się uważasz?” Alice Munro

„Za kogo ty się uważasz?” Alice Munro składa się z dziesięciu opowiadań, które czyta się jak powieść, a to dlatego, że w każdym opowiadaniu pojawia się ta sama bohaterka. Bohaterka ta nazywa się Rose. Żyje raczej zwyczajnie – robi karierę, polepsza swoją sytuację materialną. Jest osobą raczej przeciętną i mało uczuciową. Często budzi współczucie, a czasem denerwuje, np. wtedy, gdy ze śmiechem opowiada, jak przypadkowo zabiła kota (uruchomiła suszarkę, w której zwierzak spał).

Munro nie opisuje dokładnie całego życia bohaterki, skupia się raczej na epizodach i wybranych wydarzeniach. Obserwujemy więc Rose bitą przez ojca, Rose w szkole, Rose czekającą na kochanka, itp. W jednym rozdziale Rose jest dziewczynką, w innym dorosłą kobietą. Prawie wszystkie inne postacie pojawiają się tylko raz i to wcale nie dlatego, że odegrały w życiu Rose epizodyczną rolę, lecz po prostu Alice Munro nie chciało się o nich pisać. Brat Rose występuje w książce bardzo rzadko, a przecież na pewno był dla Rose ważną osobą.

Na kartkach „Za kogo ty się uważasz?” często pojawia się Flo. Flo już jako dwunastolatka została oddana na służbę do bogatych rolników i w zamian za wyżywienie musiała ciężko pracować. Potem wyszła za mąż za wdowca z malutką córeczką. Starała się dobrze opiekować rodziną, gotowała, prała, prowadziła sklep. Wady Flo to skłonność do plotek i prostactwo. Potrafiła ranić bliskie osoby. Kochała męża, lecz gdy mocno zachorował i nie mógł sam zadbać o higienę, pełna złości Flo pokazywała domownikom jego zabrudzoną bieliznę.

Najbardziej zaciekawiło mnie opowiadanie ukazujące szkolne lata Rose. Dziewczynka uczyła się w strasznej szkole, w której przemoc, narkotyki i seks były na porządku dziennym. Nauczycielka zupełnie nie interesowała się tym, czy któremuś dziecku nie dzieje się krzywda, nie starała się też przekazać uczniom wiedzy.

Książka jest ładnie napisana, można się zachwycać językiem, umiejętnością ukazywania detali i przelotnych wrażeń. Jednak czytając, miałam czasami wrażenie, że o niektórych wydarzeniach Munro rozpisała się zbyt szczegółowo, inne zaś potraktowała bardzo niefrasobliwie. W jednym z opowiadań widzimy bohaterkę na oddziale położniczym. Spodziewałam się, że dowiem się czegoś o noworodku i o uczuciach świeżo upieczonej mamy, tymczasem kanadyjska autorka pominęła temat macierzyństwa i zamieściła szczegółowy opis bohaterki rozmawiającej z inną pacjentką i rodzącej się pomiędzy kobietami przyjaźni. Czytając ten rozdział, czułam się rozczarowana.

A na koniec dodam, że akcja „Za kogo ty się uważasz?” dzieje się w Kanadzie i że książka została wydana po raz pierwszy w roku 1978. Na polskim rynku wydawniczym ukazała się dopiero w roku 2012.

Moja ocena: 5/6.

---
Alice Munro, „Za kogo ty się uważasz?”, („Who Do You Think You Are?”), przeł. Elżbieta Zychowicz, WAB, 2012.