„Stolica” Pola Gojawiczyńska

Akcja „Stolicy” Poli Gojawiczyńskiej toczy się w Warszawie tuż po wyzwoleniu. W zrujnowanym mieście jeszcze dymią zgliszcza, wybuchają miny i barykady stoją na ulicach, ale warszawiaków to nie przeraża. Tłumnie wracają do swojego miasta, by szukać krewnych i na nowo się urządzać. 

„Stolica” to powieść panoramiczna. Nie ma w niej jednego głównego bohatera, autorka z równą uwagą opowiada o przeżyciach wielu różnych osób. Pisze więc o pochodzącym ze wsi Michału Boraju, który podczas wojny z narażeniem życia starał się ratować cenne muzealne zabytki i przebywał w więzieniu, o pani Władziowej Kamińskiej, czekającej na powrót męża i starającej się wykarmić dziesięcioletniego syna, o trzech przyjaciółkach: Ewie, Maniucie i Lucynie, które podczas wojny straciły cały dobytek i nie mają nawet rajstop na zmianę, a jedzą tylko wtedy, gdy ktoś je poczęstuje, i o wielu innych wynędzniałych postaciach. Bohaterowie doświadczają wielu rozczarowań, powieść nie należy do lektur optymistycznych.

Gojawiczyńska pisała tę książkę w roku 1945, nic więc dziwnego, że znajduje się w niej wiele słów uwielbienia pod adresem Warszawy, a niektóre fragmenty są pełne egzaltacji. Duża ilość wydań świadczy o tym, że kiedyś ta powieść bardzo się podobała. Dziś wytrwają przy niej tylko miłośnicy zapomnianych staroci oraz fani Gojawiczyńskiej (mam nadzieję, że jeszcze tacy są). Mnie bardziej podobała się „Krata” tej autorki. „Stolica” chwilami mnie nużyła.