„Wyznania” Kanae Minato

„Wyznania”, głośny thriller napisany przez Kanae Minato, zaczynają się od monologu pani Moriguchi, która rezygnuje z pracy w gimnazjum i żegna się z uczniami. Ale nie robi tego w typowy sposób – jest dziwnie ekstrawertyczna, opowiada (i to ze szczegółami) o sprawach, o których trzynastolatkom zazwyczaj się nie mówi, a więc o swoim samotnym macierzyństwie, o rozstaniu z ojcem dziecka, o problemach ze znalezieniem opieki dla czteroletniej Manami, o bólu po jej śmierci. Oświadcza też, że jej córeczka wcale nie wpadła przypadkowo do szkolnego basenu, jak głosi oficjalna wersja, lecz że jej śmierć była o wiele bardziej przerażająca: otóż dziewczynka została zamordowana. Z zimną krwią. Przez dwóch chłopaków, którzy siedzą teraz w klasie, udając niewiniątka. Nauczycielka nie zawiadomi policji, bo nie wierzy w sprawiedliwą karę. Czy to znaczy, że daruje zwyrodnialcom, czy też sama będzie próbowała się na nich zemścić?... 

Kiedy pani Moriguchi kończy swoje szokujące wyznania, pojawiają się kolejni narratorzy, tacy jak na przykład przewodnicząca klasy, siostra jednego z morderców, a nawet sami mordercy. Każdy z tych narratorów wnosi coś nowego do tej historii, inny punkt widzenia i inne szczegóły, dzięki którym opowieść o zamordowaniu dziecka staje się coraz bogatsza i bardziej przerażająca. Dowiadujemy się, z jakich powodów nastolatkowie popełnili zbrodnię, jaka atmosfera panowała w ich szkole i w domach, jak zaczęli być traktowani po wyznaniach matki Manami. Czy poradzili sobie z wyrzutami sumienia, a może w ogóle ich nie mieli? 

Pani Moriguchi wychowywała Manami samotnie, bo ojciec dziecka zachorował na AIDS i z obawy o zdrowie małej zdecydowali, że lepiej będzie, jak odsunie się na bok. Mając problemy ze znalezieniem opieki, nauczycielka raz w tygodniu musiała brać córkę ze sobą do pracy i zostawiać a to w towarzystwie pielęgniarki, a to uczennic, ale w sumie, jak się potem okazało, niezbyt dokładnie wiedziała, kto zajmuje się małą. Czterolatce udawało się wymykać ze szkoły i chodzić samej wzdłuż basenu, by karmić psa z sąsiedniej posesji.  

Autorka porusza wiele tematów aktualnych we współczesnej Japonii, takich jak przemoc w szkołach, strach przed AIDS, bezradność nauczycieli, bezkarność nastoletnich zabójców, nagłaśnianie ich zbrodni i wynikające z tego naśladownictwo. Zostało tu nawet pokazane typowe dla Japonii zjawisko hikikomori. Jeden z bohaterów przestaje wychodzić ze swojego pokoju, nie myje się, coraz bardziej dziczeje. Kochająca, ale niesamowicie głupia matka nawet nie podejrzewa, jaką gehennę przeżywa syn. 

Trudno mi się czytało tę książkę, kilka razy musiałam robić przerwy, bo tematyka – popełnione z zimną krwią zabójstwo malutkiego dziecka – przekraczała moją odporność, w dodatku historia została opisana w taki sposób, że mocno działała na wyobraźnię. Widać u autorki sprawne pióro, umiejętność budzenia emocji. Jednak kiedy doszłam do przedostatniego rozdziału, straciłam nagle serce do tej powieści. Pomyślałam, że Kanae Minato przedobrzyła; tak bardzo chciała utrzymać napięcie zbudowane na początku książki, że straciła umiar w wymyślaniu dramatycznych wydarzeń. Nie znaczy to, że żałuję czasu poświęconego na czytanie, absolutnie nie, po prostu gdyby zakończenie było inne, zwyczajniejsze, mniej przekombinowane, miałabym wrażenie, że ładnie domyka całość. Tymczasem takiego wrażenia nie mam. Szkoda. 

Rozbawiło mnie takie zdanie: „Od początku był jedynym aktorem, a ja zaledwie widzką, który miał służyć za świadka żarliwości Wertera” (s. 80). Widzką, który. Dobre! 

Moja ocena: 4/6.

---
Kanae Minato, „Wyznania”, przeł. Patryk Skorupa, Tajfuny, 2024