„Zgiń, kochanie” Ariana Harwicz

Upalne lato. Bezimienna narratorka „Zgiń, kochanie” Ariany Harwicz spędza je wraz z mężem i półrocznym synem na wsi. Mąż tryska entuzjazmem, dziecko gaworzy i brudzi pieluszki, teściowa chętnie się nim opiekuje. I tylko młoda mężatka nie umie wpasować się w to sielskie otoczenie. Wścieka się na wszystkich, bez żadnego powodu gnębi zwierzęta – podpala mrówki, rozdeptuje koniki polne, zabija psa. Na domiar złego nie umie poradzić sobie z chucią, ciągle jest „rozpalona i rozdrażniona świerzbieniem między nogami”[1]. Zazwyczaj to mąż świeżo upieczonej mamy nalega na seks, ona zaś wymawia się zmęczeniem, tymczasem w tej książce jest odwrotnie – żona, zamiast zająć się niemowlęciem, szuka zaspokojenia, prosi męża „Wyruchaj mnie wreszcie”[2], posuwa się nawet do tego, że na publicznej plaży, na oczach rodzin z dziećmi, ściąga mu spodenki. W końcu trafia tam, gdzie jej miejsce, czyli na oddział psychiatryczny.

Narratorka jest nie tylko sadystyczna, ale też ogromnie wyobcowana. Przyjechawszy z zagranicy na francuską wieś, zupełnie nie umie się tu odnaleźć. Nie czuje najmniejszej więzi ze swoją nową rodziną, na wszystkich patrzy z wyższością – mąż i teściowie są przecież niewykształceni, prymitywni i całymi dniami nie robią nic sensownego, ona zaś ukończyła studia, lubi muzykę klasyczną i czyta powieści z górnej półki. A raczej czytała, bo teraz nie ma chęci do nich zaglądać (czas by znalazła, gdyż rodzina często zajmuje się małym). Macierzyństwo uważa za zajęcie skrajnie nieciekawe, zabierające wolność, niszczące życie. Zupełnie nie ma cierpliwości do synka, nie rozumie jego potrzeb, brzydzi się zaślinionymi pocałunkami. Po porodzie nie czuje właściwie nic oprócz smutku, przemożnej nudy i pożądania, którego nie ma jak zaspokoić. Nieco wytchnienia znajduje wyłącznie w samotnych włóczęgach po lesie i w fantazjowaniu o współżyciu z atrakcyjnym sąsiadem, a nawet z jeleniem czy koniem.

Ciężko czytało mi się tę powieść. Dla mnie to nie tyle odkrywcze dzieło o udrękach młodej matki, co dosyć męczący monolog kobiety chorej psychicznie, skupionej wyłącznie na sobie, wyuzdanej i sadystycznej. Zresztą nie można powiedzieć, że bohaterka wpadła w depresję po urodzeniu dziecka, ona już wcześniej, jeszcze przed przyjazdem do Francji, chorowała, o czym mówi w tym zdaniu: „Tyle jest pięknych i zdrowych kobiet w okolicy, a on zadał się ze mną. Cudzoziemką z żółtymi papierami”[3]. Osóbka ta bez ładu i składu wyrzuca z siebie myśli i emocje, nie żałując czytelnikowi obscenicznych szczegółów ze swojego życia i brutalnych scen, w dodatku opisy rzeczywistości miesza z opisami fantazji seksualnych. Język jest nawet ciekawy – prosty, dosadny, a przy tym bogaty w porównania i metafory dotyczące świata zwierząt. „Czuję się jak pająk, gdy kapie na niego woda”[4] – żali się na przykład narratorka. Innym razem wyznaje: „potrzebuję bawoła, a dostałam jeżozwierza”[5], „kiedy pożądam, jestem krową, której uwięzła głowa”[6].

---

[1] Ariana Harwicz, „Zgiń, kochanie” („Mátate, amor”), przeł. Agata Ostrowska, Pauza, 2020, s. 7.

[2] Tamże, s. 53.

[3] Tamże, s. 7.

[4] Tamże, s. 59.

[5] Tamże, s. 74.

[6] Tamże, s. 65.