„Czekaj, mrugaj” Gunnhild Øyehaug, czyli przereklamowane nudziarstwo

„Czekaj, mrugaj” Gunnhild Øyehaug, tak chwalone przez recenzentów, znudziło mnie, wręcz nie mogłam się doczekać, kiedy dobrnę do ostatniej strony tego literackiego żartu i wezmę za coś konkretnego, ciekawego.

W książce występuje wielu bohaterów. Raczej wszyscy są niedopasowani, nieszczęśliwi i tęsknią za miłością. Niektórzy byli parą, inni zetknęli się przelotnie. Linnea i Trine oglądały kiedyś tę samą wystawę i to wszystko, co je łączy, bo nawet ze sobą nie porozmawiały. Elida jest dziewczyną Magnusa, byłego chłopaka Sigrid, a potem zostaje wielką miłością Viggiego. Kåre wciąż wspomina poprzednią ukochaną, Wandę, ale kiedy poznaje Sigrid, próbuje stworzyć z nią związek. Z kolei Sigrid początkowo czuje się zafascynowana Kårem, jednak z czasem zaczyna zauważać, że ten nie stara się jej zrozumieć. Ståte, który dostarcza Kåremu narkotyki, jest zarazem jedynym przyjacielem Viggiego. Galerię bohaterów uzupełniają piękna reżyserka Linnea i zakochany w niej Robert.

Spośród tych postaci najwięcej miejsca autorka poświęca Sigrid. To osóbka niepewna siebie, uważająca się za nieładną, oddzieloną murem od świata, nieśmiała, bezbarwna, pospolita, z gatunku tych, które do nowo poznanego mężczyzny potrafią powiedzieć, że pragną mieć z nim dziecko, i nie rozumieją, że taka deklaracja działa odstraszająco. Jej strategia na życie to „Czekać. Mrugać. Przetrwać”[1], czyli trwać biernie, ale od czasu do czasu wysyłać sygnał, by ktoś mógł ją zauważyć i jeśli chce, zbliżyć się do niej. Sigrid zauważa podobieństwa pomiędzy sobą a... kursorem. „Patrzy na mrugający kursor. Identyfikuje się z kursorem! Z kursorem, który czeka, mruga i tak naprawdę nie istnieje pomiędzy kolejnymi mrugnięciami”[2].

Trzeba mieć mnóstwo dobrych chęci, by styl pisania Gunnhild Øyehaug uznać za ładny czy przyjazny czytelnikowi. Autorka nie umie ustrzec się egzaltacji, nadużywa wykrzykników, dwukropków, tworzy długaśne, zagmatwane, wielokrotnie złożone zdania. Anna Krochmal i Robert Kędzierski nie zawsze sobie radzą z tak trudnym stylem, w książce można więc zauważyć mało zrozumiałe fragmenty (vide zdjęcie) czy brzydkie powtórzenia – przykładem niech będzie zdanie: „Dziś ma się wybrać z Robertem do Ny Carlsberg Glyptotek, by wybrać miejsce (...)”[3]. Tłumacze nie umieją też poprawnie używać słowa „który” i nierzadko w tekście pojawiają się zdania w rodzaju „Wanda, która była tą, dla której wystawił wolne krzesło”[4], „(...) mieście, w którym dwudziestotrzyletnia dziewczyna siedzi w pokoju, do którego przez okno (...)”[5], „(...) Ståle, który zawsze bronił go po pewnym wydarzeniu, do którego jeszcze wrócimy”[6]. W „Czekaj, mrugaj” znalazł się też błąd ortograficzny – z piersi Trine tryskają „stróżki mleka”[7].  

Próbka stylu Gunnhild Øyehaug

W powieści występuje nietypowy narrator, zaglądający do głów różnych postaci, także tych trzecioplanowych, wciąż serwujący wstawki typu „Teraz zaś mamy styczniowy dzień dziesięć lat temu. Widzimy tutaj Vigga”[9], „Drogi Vingo, wiesz, czego ci życzymy? Żebyś nauczył się kung-fu”[10]. Kim jest ten narrator, autorka wyjaśnia dopiero na końcu książki. Niestety, wydawnictwo Pauza niefrasobliwie zdradza tę informację już na okładce (w rekomendacji napisanej przez Paulinę Małochleb). 

Irytuje duża liczba zbiegów okoliczności, na przykład  fakt, że Elida fascynuje się „Zamkiem” Kafki i „Boską komedią” Dantego, czyli tymi samymi książkami, co Viggo, Sigrid przywołuje w myślach ten sam cytat z „Boskiej komedii”, o którym Viggo myśli podczas pogrzebu, Sigrid zakochuje się w fotografii Kårego i jakimś cudem wkrótce się na niego natyka. Ukoronowaniem tych zbiegów okoliczności jest zupełnie nieprawdopodobna historia z wybitym zębem, zaczerpnięta chyba z bajeczki dla dzieci.

„Czekaj, mrugaj” to powieść, którą czytałam bez przyjemności i ciekawości i o której za kilka dni zapomnę. Nie polecam. 

Moja ocena: 3/6.

---

[1] Gunnhild Øyehaug, „Czekaj, mrugaj” („Vente, blinke”), przeł. Anna Krochmal i Robert Kędzierski, Pauza, 2019, s. 237.

[2] Tamże, s. 85.

[3] Tamże, s. 53.

[4] Tamże, s. 124.

[5] Tamże, s. 16.

[6] Tamże, s. 39.

[7] Tamże, s. 89.

[8] Tamże, s. 23.

[9] Tamże, s. 38.

[10] Tamże, s. 140.